برای والدین، تربیت کودک دوزبانه یکی از مهم‌ترین تصمیمات و چالش برانگیزترین مراحل زندگی است. حرف زدن به دو زبان بسیار متفاوت از آموزش سواد دوزبانه است. سواد دوزبانه به حالتی گفته می‌شود که کودک می‌تواند به هر دو زبان بخواند و بنویسد. اما شروع آموزش بسیار دشوار است.
آیا کودک باید اول خواندن به یک زبان را یاد بگیرد و بعد زبان دوم را یاد بگیرد؟
کودک می‌تواند خواندن و نوشتن به هر دو زبان را هم زمان تمرین کند؟ بسته به شرایط خانواده و میزان زمانی که خانواده می‌تواند برای این مسئله اختصاص دهد، پاسخ به این سوال فرق می‌کند.
کودک چه زمانی باید خواندن و نوشتن زبان دوم را شروع کند؟
با توجه به محل زندگی فرزندتان پاسخ به این سوال نیز متفاوت است. برای کودکانی که در آمریکا و استرالیا زندگی می‌کنند، یادگیری مهارت نوشتاری در پیش دبستانی رایج است. اما برای مثال، کودکانی که در فنلاند زندگی می‌کنند تا 7 سالگی خواندن و نوشتن را یاد نمی‌گیرند.
آموزش سواد دوزبانه مهارت مهمی است؟
شما باید از سنین پایین برای فرزندتان کتاب بخوانید و عشق به کتاب را تا جای ممکن در او تثبیت کنید. وقتی از سنین پایین به او مداد می‌دهید تا خط خطی کند، مهارت‌های نوشتاری او را تقویت می‌کنید.
با این حال، بسته به سن و زمان، فاکتورهای زیادی برای آموزش خواندن و نوشتن زبان دوم باید در نظر گرفته شود. در این مورد بهتر است دنباله‌روی کودک باشید. برخی از کودکان خیلی زود علاقه نشان می‌دهند، پس به این علاقه توجه کنید. انجام بازی‌های جالب برای آموزش سواد دوزبانه به کودک مفید است. بازی با حروف و صداها در سه تا چهار سالگی می‌تواند مفید باشد.
اما برخی از کودکان علاقه‌ای به یادگیری خواندن و نوشتن نشان نمی‌دهند. در این شرایط اجبار کودک به یادگیری خواندن و نوشتن حروف و صداهای زبان دوم می‌تواند باعث شود که او زبان را پس بزند. بهتر است کمی صبر کنید. شما صلاح فرزندتان را بهتر می‌دانید، پس این شما هستید که تشخیص می‌دهید فرزندتان چه زمانی آماده است.
آیا برای یادگیری خواندن و نوشتن به زبان دوم باید صبر کرد؟
نیازی نیست که صبر کنید فرزندتان خواندن و نوشتن به زبان اول را به طول کامل یاد بگیرد. بسیاری از کودکان می‌توانند همزمان به دو زبان یادگیری را آغاز کنند. اما این کار به حمایت و تلاش از سوی خانواده نیاز دارد.
به علاوه، برای یادگیری همزمان سواد به دو زبان شباهت زبان‌ها نیز مهم است. یادگیری همزمان برخی از زبان‌ها ساده‌تر است.
آموزش سواد دوزبانه با الفباهای مشابه
تحقیقات می‌گویند در زبان‌هایی که الفبای مشابهی دارند، یادگیری همزمان خواندن و نوشتن می‌تواند راحت‌تر و بهتر باشد. بسیاری از مهارت‌های خواندن بین زبان‌ها منتقل می‌شوند و این می‌تواند باعث شود که کودک در خواندن هر دو زبان تقویت شود.
همان طور که کودک می‌تواند به هر دو زبان همزمان صحبت کند؛ می‌تواند به زبان‌هایی با الفبای مشابه نیز بخواند و بنویسد. اگر برخی از حروف در این زبان‌ها یکسان نوشته می‌شوند، اما به دو صدا خوانده می‌شوند، ایرادی ندارد که به فرزندتان این تفاوت را هر بار متذکر شوید.
وقتی حرفی را به یک زبان می‌نویسید، نام آن را در آن زبان تکرار کنید و وقتی از همان حرف در زبان دیگری استفاده می‌کنید باز هم نامش را تکرار کنید تا کودک متوجه تفاوت آنها بشود.
یادگیری خواندن و نوشتن زبان دوم با الفباهای متفاوت
وقتی شکل نوشتار و صداهای زبان با هم متفاوت باشند، احتمال دارد که کودک کمی گیج شود. یادگیری در این حالت بیشتر طول می‌کشد؛ اما تمرین کردن مشکل را حل می‌کند. به کودک زمان بدهید که تفاوت بین نوشتن هر الفبا و حرف را درک کند.
در چه شرایطی آموزش سواد دوزبانه باید به تعویق بیافتد؟
دلایل زیر می‌توانند برای صبر کردن بیشتر موجه باشند:
- اعتماد به نفس پایین در کودک
- نداشتن وقت توسط والدین
- تاخیر در رشد
- مهاجرت به جامعه جدید و صبر کردن تا زمان تسلط کامل به زبان جدید
- عدم علاقه کودک و مقاومت او
آموزش مهارت خواندن به کودک دوزبانه
بهترین راهکار این است که فرزندتان را به مدارس دوزبانه بفرستید. در این مدارس کودک روزانه با هر دو زبان تماس دارد و شیوه‌های علمی خواندن و نوشتن را در حین یادگیری دروس مختلف فرا می‌گیرد. این یکی از موثرترین روش‌های آموزش سواد دوزبانه است. اما اگر جز والدینی هستید که دسترسی به مدارس دوزبانه ندارید یا زبان مادری شما در محل سکونتتان تدریس نمی‌شود، باید خودتان دست به کار شوید. از جمله:
کتاب بخوانید
خواندن باعث تسهیل در نوشتن می‌شود. همانطور که گفتیم می‌توانید صبر کنید تا کودک در خواندن و نوشتن به یک زبان مهارت پیدا کند. اما اگر خودش علاقه به یادگیری دارد، دلیلی برای صبر کردن نیست.
هر کتاب جذابی با هر موضوعی می‌تواند منبعی برای آموزش باشد. برای آموزش سواد دوزبانه اطمینان یابید که فرزندتان می‌تواند صفحه کتاب و خطوط را به خوبی ببیند و دنبال کند. کتاب‌هایی با شعرهای ریتمیک و تکرار کلمه می تواند مفید باشد.
آموزش بصری واژگان
کتاب‌های ساده و جذابی انتخاب کنید و موقع خواندن به کلمات اشاره کنید. اگر تصویری از کلمه‌ای در کتاب دیده می‌شود، به کلمه اشاره کنید و تصویر آن را به فرزندتان نشان دهید. ایجاد ارتباط بصری بین نوشتار و تصویر کلمه می‌تواند به کودک در تسریع یادگیری کمک کند.
از نرم‌افزارها یا برنامه‌های آموزش حروف و خواندن استفاده کنید
اگر وقت ندارید که خودتان با فرزندتان کار کنید، نرم‌افزارها و برنامه‌های جذاب متعددی وجود دارند که به سادگی و در قالب انیمیشن خواندن و نوشتن را به کودکان آموزش می‌دهند.
صدای حروف را به فرزندتان آموزش دهید، نه اسمش را
در ابتدای آموزش سواد دوزبانه می‌توانید فقط صداها را به کودک آموزش دهید تا با در کنار هم قراردادن آنها کلمه بسازد. البته در نهایت فرزندتان لازم دارد اسم حروف را بداند.
بازی کنید
حروف را در کنار هم قرار دهید و جای بعضی از آنها را خالی بگذارید. با قراردادن هر حرف در جای خود، کودک باید تلاش کند کلمه را بخواند و آن را حدس بزند. این بازی ضمن اینکه هیجان‌انگیز است، حروف و خواندن را با فرزندتان تمرین می‌کند.
پیدا کردن حروف
از فرزندتان بخواهید در یک صفحه از کتاب کلمه یا حرف خاصی را پیدا کند.
آموزش باید کوتاه و جذاب باشد
برای خواندن و نوشتن زبان دوم وقت بسیار است. به فرزندتان فشار وارد نکنید. قرار نیست مانند مدرسه حتما یک یا دو ساعت در کلاس بنشیند و آموزش ببیند. زمان یادگیری را کوتاه و جذاب نگه دارید. در هر مرتبه از آموزش، از تکنیک‌های مختلفی استفاده کنید و فقط روی یک روش اصرار نداشته باشید. هر جلسه آموزشی را با یک بازی برای خواندن یا نوشتن پایان دهید.
منبع:
نظرات